Onderzoekscentrum Maritieme Toegang, Oostende

buitenbeeld buitenbeeld buitenbeeld buitenbeeld detail simulator detail simulator kantoorgedeelte kantoorgedeelte detail verlichting detail trapleuning kleedruimte sleeptank golfbak detail gevel
Locatie Plassendale (Oostende)
Periode 2015-2019
Oplevering 2019
Bouwheer MOW - aMT
Website www.maritiemetoegang.be
Type gebouw onderzoekscentrum
Status uitgevoerd
In samenwerking met Tractebel

Het project omvat het bouwen van een nieuw maritiem onderzoekscentrum met een sleeptank, een golfbassin, een administratief gebouwdeel en een scheepssimulator. De enige sleeptank in Vlaanderen – die in het Waterbouwkundig Laboratorium in Borgerhout – is overbevraagd en stilaan te klein voor de steeds grotere schepen.

De nieuwe sleeptank in Oostende is 174 meter lang en 20 meter breed. De tank kan gevuld worden tot 1 meter waterdiepte. Scheepsmodellen tot wel 9 meter lang kunnen door de tank gesleept worden. Zo kan het manoeuvreergedrag van steeds grotere schepen getest worden.

Het onderzoekscentrum zal ook een kust- en oceaanbassin huisvesten. Hier kunnen gecontroleerd golven, stroming en wind gegenereerd worden. Zo kunnen schaalmodellen van kustbeveiliginginstallaties, offshore constructies, golf- en getijdenconverters of windturbines in alle mogelijke omstandigheden uitgetest worden. Het bassin wordt 30 meter lang, 30 meter breed en 1,5 meter diep.

INPLANTING

Het project wordt gebouwd in het nog grotendeels verder te ontwikkelen Wetenschapspark Plassendale, gelegen in de achterhaven van Oostende nabij het kanaal Oostende-Gent.

Het bouwvolume werd ingeplant zo dicht mogelijk tegen de oostelijke perceelsgrens, die tevens de buitengrens van het wetenschapspark vormt. Vooraan werd een kleine personeelsparking ingericht en achteraan een grote vijver waar hemelwater wordt gebufferd en in de bodem infiltreert.

ARCHITECTURAAL CONCEPT

Het gebouwencomplex wordt bepaald door enkele zeer grote volumes met volledig gesloten, blinde gevels. Een grote uitdaging in dit project, op het vlak van architectuur, was het omgaan met deze zeer grote gesloten volumes en deze te integreren in de omgeving. Standaard gevelelementen in de buitenschil, die de link met menselijke schaal verraden, hebben we zoveel mogelijk weggelaten waardoor het complex een eerder schaalloze, abstracte compositie van volumes vormt.

Voor de beheersing van het binnenklimaat was het belangrijk om het gebouw te voorzien van voldoende thermische massa. We hebben er voor gekozen om die massa te veruitwendigen in de gevels en het gebouw te presenteren als een compositie van betonnen dozen.

Hoewel allen beton, hebben we ieder gebouwdeel – de sleeptank, de golfbak en het facilitair gedeelte – een eigen specifiek uitzicht meegegeven. Door toepassing van geïsoleerde betonnen gevelpanelen met elk hun eigen specifieke kleur, voegindeling, textuur of profilering hebben we de verschillende volumes gepersonaliseerd.

Het facilitair gedeelte hebben we voorzien van een witte overjas, een betonnen voorzetgevel over twee verdiepingen.  In contrast met de zeer gesloten volumes van de sleeptank en de golfbak werd dit deel uitgewerkt als een zeer open, transparant en licht gebouw. Door in het verlengde van de inkom een atrium te voorzien met bovenlicht ontstaat een zeer aangename en lichte werkomgeving.

De blinde achtergevel van de sleeptank hebben we voorzien van aluminium vinnen die een ritmisch spel genereren en die er zo, door de slagschaduw van deze vinnen op de gevel, op ieder moment van de dag anders zal uitzien. Ook het volume van de scheepssimulator hebben we binnen het complex duidelijk zichtbaar gemaakt door het aan te kleden met een eigen, zeer specifieke gevelbekleding met goudkleurige leitjes die ook binnen het gebouw wordt doorgetrokken en tastbaar gemaakt.

Door de verschillende gevelmaterialen door te trekken tot in het atrium van het facilitair gebouw worden de verschillende gebouwvolumes ook leesbaar vanuit dit centrale scharnierpunt van het onderzoekscomplex wat de ruimtelijke orientatie en het gebruiksgemak verbetert.

CONSTRUCTIEF

Constructief is het gebouw opgetrokken als een industriële structuur in geprefabriceerd beton. Dit type constructie laat toe de gevraagde overspanningen te realiseren, kan worden geprefabriceerd en is niet gevoelig voor blootstelling aan vochtige omstandigheden. Dit type structuur is bovendien kwalitatief en prijs-economisch de beste optie.

De gebouwstructuur is volledig losgekoppeld van de betonkuipen van de sleeptank en de golfbak door een doorlopende structurele voeg, zodat trillingen vanuit de omgeving door bijvoorbeeld winddruk op de gevels geen invloed kunnen hebben op de metingen.

BINNENKLIMAAT

Door de aanwezigheid van grote open wateroppervlakken binnen de hallen van de sleeptank en de golfbak hebben deze ruimtes een zeer specifieke vochthuishouding. Om onderzoek op laboratoriumniveau mogelijk te maken gelden bovendien zeer strenge eisen qua temperatuur en de vochtigheidsgraad.

Bij het ontwerp en de realisatie van de gebouwschil werd dan ook naast de bouwtechnische detaillering zeer veel aandacht besteed aan de aspecten luchtdichtheid en de damphuishouding. Een recent uitgevoerde luchtdichtheidstest heeft aangetoond dat deze inspanningen zeer effectief zijn geweest.

Dankzij de hiervoor genoemde inspanningen die de ideale randvoorwaarden creëren en door het ontwerp van performante technische installaties zal het mogelijk zijn het binnenklimaat binnen de gestelde grenzen te brengen en te handhaven. Dit zal door het gebouwenbeheerssysteem blijvend worden gemonitord en gerapporteerd.

(foto’s door Stefan Couvreur)